«Χώρα, σε Βλέπω: Ο 20ός αιώνας του ελληνικού σινεμά» στο 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

«Χώρα, σε Βλέπω: Ο 20ός αιώνας του ελληνικού σινεμά»

στο 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

 

ΑΣΤΕΡΩ του Δημήτρη Γαζιάδη | Παρασκευή 5 Νοεμβρίου | 18.00 | Αίθουσα Φρίντα Λιάππα

IDÉES FIXES / DIES IRAE (ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΘΕΜΑ) της Αντουανέττας Αγγελίδη | Παρασκευή 5 Νοεμβρίου | 21.00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

ΕΥΔΟΚΙΑ του Αλέξη Δαμιανού | Σάββατο 6 Νοεμβρίου | 21.00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΔΡΑΠΕΤΗΣ του Σταύρου Τσιώλη | Δευτέρα 8 Νοεμβρίου | 21.00 |

Αίθουσα Παύλος Ζάννας

ΘΙΑΣΟΣ του Θόδωρου Αγγελόπουλου | Τρίτη 9 Νοεμβρίου | 21.00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

Z του Κώστα Γαβρά | Πέμπτη 11 Νοεμβρίου | 20.00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

ΜΑΝΙΑ του Γιώργου Πανουσόπουλου | Παρασκευή 12 Νοεμβρίου | 21.30 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

ΜΠΛΟΚΟ του Άδωνι Κύρου | Κυριακή 14 Νοεμβρίου | 21.00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

&

Βιβλιοπαρουσίαση «Χώρα, σε Βλέπω»

Ξανακοιτάζοντας,  πολλαπλασιάζοντας και ξαναγράφοντας τις ιστορίες του ελληνικού κινηματογράφου | Κυριακή 7 Νοεμβρίου | 12.00 | Αποθήκη Γ’

Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας

Πληροφορίες: www.filmfestival.gr

Έπειτα από τις εξαιρετικά επιτυχημένες πρόσφατες προβολές της στο Ολύμπιον, η «Χώρα, σε Βλέπω» επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, αυτή τη φορά φιλοξενούμενη του 62oυ Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Οκτώ διαμάντια του ελληνικού σινεμά θα προβληθούν με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που διοργανώνει η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, υπό την αιγίδα της επιτροπής «Ελλάδα 2021». Κύριος χορηγός της δράσης είναι το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας – ΕΚΟΜΕ, ενώ χορηγοί δράσης είναι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και της Finos Film.

Το «Χώρα, σε Βλέπω: Ο 20ός αιώνας του ελληνικού σινεμά» είναι ένα πρόγραμμα διάσωσης, ψηφιοποίησης, προβολής και μελέτης ταινιών από την πλούσια κληρονομιά του ελληνικού κινηματογράφου του 20ού αιώνα, στο πλαίσιο της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Οι ταινίες του αφιερώματος μάς προσκαλούν σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χωροχρόνο, όχι απλώς μιας εθνικής κινηματογραφίας, αλλά μιας ολόκληρης χώρας. Ένας (και πολλοί) αλλιώτικοι τρόποι να απαντήσει κανείς στο ερώτημα «τι είναι η πατρίδα μας;» – καθρεφτίζοντάς την στα έργα των Ελλήνων δημιουργών. Στο πλαίσιο των προβολών, το κοινό του 62ου ΦΚΘ θα έχει τη δυνατότητα να απολαύσει με ελεύθερη είσοδο οκτώ αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά και να πάρει μια πρώτη γεύση της ειδικής δίγλωσσης έκδοσης της ΕΑΚ, «Χώρα, σε Βλέπω», που θα κυκλοφορήσει σύντομα στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Νεφέλη (Κυριακή 7 Νοεμβρίου, στις 12:00, στην Αποθήκη Γ’). Επιπλέον, την Παρασκευή 5 Νοεμβρίου, στις 18:00, η προβολή της βωβής ταινίας Αστέρω στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα θα πραγματοποιηθεί συνοδεία ζωντανής μουσικής, σε ερμηνεία της Nalyssa Green.

 

Πιο συγκεκριμένα, οι ταινίες της δράσης «Χώρα, σε βλέπω: Ο 20ός αιώνας του ελληνικού σινεμά», που θα προβληθούν στο 62ο ΦΚΘ είναι οι:

ΑΣΤΕΡΩ του Δημήτρη Γαζιάδη | 1929 | 57´ | Παραγωγή: DAG Film | Σενάριο: Ορέστης Λάσκος, Δημήτρης Γαζιάδης (βασισμένο σε κείμενο του Παύλου Νιρβάνα) | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Μιχάλης Γαζιάδης.

Παίζουν οι: Αλίκη Θεοδωρίδου, Κώστας Μουσούρης, Αιμίλιος Βεάκης, Δημήτρης Τσακίρης.

Στους πρόποδες του Χελμού, μακριά από την πόλη και τα απομεινάρια περασμένων αστικών μεγαλείων, και κάπου στα βάθη της ελληνικής υπαίθρου, η Αστέρω κι ο Θύμιος ανταλλάσσουν όρκους αιώνιας αγάπης. Ο πατέρας του Θύμιου θεωρεί όμως την Αστέρω ανάξια για να παντρευτεί τον γιο του, απειλώντας τον πως αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα τον αποκληρώσει. Η μοίρα και οι προκαταλήψεις φαίνονται να χωρίζουν τους δύο εραστές. Θα μπορέσουν να βρεθούν ποτέ ξανά μαζί; Εν μέρει βασισμένο στη «Ραμόνα» της Έλεν Χαντ Τζάκσον (που αφηγείται έναν επίσης απαγορευμένο έρωτα σε αμερικανικά εδάφη), το ιστορικής σημασίας φιλμ μεταφέρει την δράση στην ελληνική ύπαιθρο, εκεί όπου εκτυλίσσονται πολλές δημοφιλείς παραγωγές της εποχής. Ο κόσμος, από τα αστικά κέντρα ως την επαρχία, είναι την περίοδο αυτή βυθισμένος σε μια κοινωνικοπολιτική κρίση (χαρακτηριστικά στην ταινία, ο θείος της Αστέρως είναι πολιτικός κρατούμενος στην Αθήνα κι η περιουσία του ουσιαστικά ορίζει τις μοίρες των πρωταγωνιστών), και έτσι το είδος της «φουστανέλας» γίνεται δημοφιλές ως ξεκάθαρη περίπτωση απόδρασης. Ο Γαζιάδης συνθέτει ένα μικρό βουκολικό έπος σε τρεις πράξεις, όπου η κοινωνική διαστρωμάτωση και το ερωτικό πάθος δίνουν τον τόνο για ένα μελόδραμα με ήρωες που μοιάζουν αποφασισμένοι να τα βάλουν με την ίδια τη μοίρα. Στοιχεία, εξάλλου, διαχρονικής αξίας που -όπως αποδεικνύει κι η μετάβαση από τη «Ραμόνα» στη «φουστανέλα»- αποτελούν δομικά δραματουργικά στοιχεία που διαπερνούν σύνορα και εποχές. Το φιλμ, χαμένο για δεκαετίες, απέκτησε εμπορικά πετυχημένο ριμέικ το 1959 από τον Ντίνο Δημόπουλο, με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Μέχρι που μια κόπια με γαλλικούς μεσότιτλους, ανακαλύφθηκε στη Γαλλική Ταινιοθήκη μόλις το 2003 και πλέον η ταινία είναι προσβάσιμη, τώρα και με τη μουσική υπόκρουση που δημιούργησε αποκλειστικά για τις προβολές του «Χώρα, Σε Βλέπω» η Nalyssa Green.

* Η ταινία θα προβληθεί σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια (DCP) που δημιουργήθηκε το 2003 από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας σε συνεργασία με τη Γαλλική Ταινιοθήκη με ελληνικούς μεσότιτλους και αγγλικούς υπότιτλους.

ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ του Άδωνι Κύρου | 1965 | 90´ | Σενάριο: Γεράσιμος Σταύρου | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Πανουσόπουλος, Γρηγόρης Δανάλης | Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης | Παραγωγή: Grift Films.

Παίζουν οι: Κώστας Καζάκος, Μάνος Κατράκης, Κώστας Μπάκας, Αλεξάνδρα Λαδικού, Γιάννης Φέρτης, Ξένια Καλογεροπούλου.

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Τιμητική διάκριση Σκηνοθεσίας, 6ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1965. Συμμετοχή στην Εβδομάδα κριτικής του Φεστιβάλ Καννών, 1965.

Μια νύχτα του καλοκαιριού του 1944 στην Κοκκινιά, ο μαυραγορίτης Κοσμάς διασκεδάζει με τους φίλους του πριν τον συλλάβει μια Γερμανική περίπολος. Οι Γερμανοί τον πιέζουν να καταδώσει τους αντιστασιακούς, αλλιώς θα τον εκτελέσουν. Την επόμενη μέρα, ο Κοσμάς, φορώντας μαύρη κουκούλα, υποδεικνύει με το δάχτυλο τους αγωνιστές που έχουν συγκεντρωθεί δια της βίας στην κεντρική πλατεία της συνοικίας. Το φιλμ του υπερρεαλιστή θεωρητικού του κινηματογράφου και συγγραφέα Άδωνι Κύρου αναδημιουργεί τις συνταρακτικές συνθήκες του μπλόκου της Κοκκινιάς, όταν κατά την ύστερη περίοδο της γερμανικής κατοχής, οι πολυπληθείς γειτονιές της Αθήνας αντιστέκονταν με κάθε τρόπο.

Ξεκινώντας από ένα ιστορικό γεγονός που σημάδεψε τη λαϊκή ιστορία του τόπου, η ταινία «προσπαθεί να αποτελέσει μια σύνθεση της κατοχικής Ελλάδας πέρα από τις επιμέρους πολιτικές διαφοροποιήσεις», σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του σκηνοθέτη, ή αλλιώς δείχνει την «αντικειμενική αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να μένει αμέτοχος στα μεγάλα γεγονότα», όπως εκείνα που είχαν ξεσπάσει τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς. Με οδηγό την αλήθεια και σύμμαχο το ντοκουμέντο, ο Κύρου, που ως αυτεξόριστος στο Παρίσι εκείνη την εποχή συνομιλούσε δημιουργικά με καλλιτέχνες όπως ο Μπουνιουέλ ή ο Μπρετόν, πραγματοποιεί μια από τις πρώτες ουσιαστικές απόπειρες απεικόνισης της Ελληνικής αντίστασης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ένα μπρεχτικών καταβολών δημιούργημα. Εύκολα κανείς κατανοεί γιατί το έργο δημιούργησε τόσο έντονες αντιδράσεις κατά την πρεμιέρα του στην Εβδομάδα Κριτικής των Καννών, παρότι παραμένει μέχρι σήμερα ένα αληθινό κινηματογραφικό κειμήλιο της «χαμένης άνοιξης» της δεκαετίας του ’60.

* Η ταινία θα προβληθεί σε νέα ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Χώρα Σε Βλέπω, με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

 

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΔΡΑΠΕΤΗΣ του Σταύρου Τσιώλη | 1969  | 89´ | Παραγωγή: Finos Film | Σενάριο: Σταύρος Τσιώλης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Μάρκος Δεφιλίππου | Μοντάζ: Βασίλης Συρόπουλος | Μουσική: Κώστας Καπνίσης | Σκηνικά: Μάρκος Ζέρβας | Μακιγιάζ: Νίκος Ξεπαπαδάκος | Τραγούδι: Γιάννης Πουλόπουλος, Πόπη Αστεριάδη

Παίζουν οι: Μαρία Παπαϊωάννου, Νίκος Οικονομίδης, Γιώργος Ζωγράφος, Νάνσυ Μάνδρου, Τασούλης Δαρδαμάνης, Δαμιανός Ζέης, Μαριβάνα Μπλάνου, Πέτρος Μπερέτας, Άγγελος Αντωνόπουλος, Άινα Μάουερ, Μαρία Φωκά, Θεανώ Ιωαννίδου, Βασίλης Ανδρονίδης, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Λίζα Κουντούρη, Νάσος Κεδράκας, Χρήστος Στύπας, Νίκος Πασχαλίδης, Γιάννης Κοντούλης, Τάκης Αλαβάνος, Έφη Αρβανίτη, Ντούο Μπάλλας, Απόλλων

Ένα μικρό αγόρι το σκάει από το αναμορφωτήριο στο οποίο είχε περάσει τα τελευταία χρόνια και κρύβεται στο σπίτι μιας κοπέλας. Ανάμεσά τους θα αναπτυχθεί μια πολύ δυνατή φιλία, όταν όμως θα περάσει τυχαία από την περιοχή ο περιοδεύων θίασος των γονιών του μικρού, εκείνοι θα τον βρουν και θα τον πάρουν μαζί τους. Με τραγούδια του Γιάννη Πουλόπουλου να εντείνουν την ψυχωμένα μελοδραματική αίσθηση, ο Σταύρος Τσιώλης σκηνοθετεί το κινηματογραφικό του ντεμπούτο ύστερα από δεκάδες ταινίες ως βοηθός στον Φίνο. Στην τρυφερή σχέση δύο παιδιών ο Τσιώλης εντοπίζει κάτι το σχεδόν πρωτογενές, μια ματιά αγνή, που με παιδική αφέλεια και ανοιχτή καρδιά αφουγκράζεται έναν κόσμο που ίσως δεν βγάζει νόημα. Ο ίδιος ο Τσιώλης έλεγε πως για να του δώσει ο Φίνος την ταινία, του ζήτησε ένα δοκιμαστικό, κι εκείνος γύρισε τη σκηνή που τα παιδιά παντρεύουν τις κούκλες, μια συναισθηματική μικρογραφία όλης της κοσμοθεωρίας του φιλμ. Ο Φίνος γοητεύτηκε από την παιδικότητα και την αγνότητα και πείστηκε να δώσει στον Τσιώλη το πράσινο φως. Έτσι ξεκίνησε μια από τις καθοριστικές σκηνοθετικές καριέρες του σύγχρονου ελληνικού σινεμά, με μια ιδιομορφία στην εξέλιξή της: Ύστερα από μόλις δύο χρόνια, κι αφού πειραματίστηκε με είδη και επιρροές, ο Τσιώλης εγκατέλειψε το σινεμά, ταξίδεψε στην Ελλάδα, και επέστρεψε το 1985 με το «Μια Τόσο Μακρινή Απουσία» εκκινώντας μια περίοδο κλασικών λαϊκών κωμωδιών που έφτασαν να θεωρούνται λίγο ως πολύ, κοινά συλλογικά αποκτήματα των μετέπειτα γενεών θεατών. Με τον τρόπο τους, κι αυτές δεν ήταν παρά λαϊκά παραμύθια όπως ακριβώς και το μαγικά ρεαλιστικό μελόδραμα του «Μικρού Δραπέτη». Όλα, προσωπικές αναγνώσεις της πραγματικότητας μέσα από μια στυλιστικά τεταμένη κινηματογραφική ματιά. Ίσως κάποιες φορές, πολύ απλά, είναι ζωτικής σημασίας το να δραπετεύσεις.

* Η ταινία θα προβληθεί σε ψηφιακή κόπια (DCP) με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

Η προβολή της ταινίας γίνεται με την υποστήριξη της Finos Film.

IDÉES FIXES / DIES IRAE (ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΘΕΜΑ) της Αντουανέττας Αγγελίδη | 1977 | 63´ | Παραγωγός: Αντουανέττα Αγγελίδη | Σενάριο & Μοντάζ: Αντουανέττα Αγγελίδη | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Πάκο Περινιάν | Μουσική: Ζιλμπέρ Αρτμαν | Διεύθυνση Παραγωγής: Φρανσουά Μαργκολέν | Ήχος: Αλέν Μπανό, Ντομινίκ Βιεγιάρ | Μακιγιάζ: Βουόκο Νικίνεμ | Παραγωγή: IDHEC

Παίζουν οι: Ζοσί Ντελέτρ, Αντουανέττα Αγγελίδη, Μακίκο Σουζούκι.

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, Βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, «Αντι-Φεστιβάλ», Θεσσαλονίκη 1977. Επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Τονόν-λε-Μπαν 1977. Επίσημη συμμετοχή Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών 16mm Μοντρεάλ 1978. Επίσημη συμμετοχή Εβδομάδα Πειραματικού Κινηματογράφου Delft 1979. Επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Γυναικείου Κινηματογράφου Γκέτεμποργκ 1981. Επίσημη συμμετοχή 10ο «Cinéma différent» Γιερ 1983.

Η Αντουανέττα Αγγελίδη χρησιμοποιεί δημιουργικά την γνώση της ιστορίας της κινηματογραφικής εικόνας και τη συνδέει με μια παγκόσμια καλλιτεχνική γλώσσα, ενός εναλλακτικού και ποιητικού σινεμά, διατηρώντας όμως τις ιδιαιτερότητες της δικής της προσωπικής γραφής, των δικών της ερωτημάτων. Ένα μεγαλείο μετα-αφηγηματικότητας, το φιλμ της Αγγελίδη χρησιμοποιεί όχι μόνο τα εργαλεία της κινηματογραφικής γλώσσας, αλλά και μουσική, λόγια, ήχο, αρχιτεκτονική, ποίηση και πάνω απ’ όλα την ίδια τη γλώσσα του σώματος, σε μια πειραματική εξερεύνηση του φύλου που επεκτείνεται σε μια σπουδή πάνω σε κάθε λογής αντίθεση μέσα από ένα οπτικοακουστικό κολάζ, κάπου ανάμεσα στην τέχνη και την πραγματικότητα. Η Αγγελίδη λέει πως την απασχολούσε εξαρχής «η διεύρυνση των ορίων της κινηματογραφικής αναπαράστασης και η ενσωμάτωση της υποκειμενικότητας της δημιουργού» και πράγματι μέσα από τη δεξιοτεχνική χρήση του κινηματογραφικού χώρου, κάθε σεκάνς, κάθε ακολουθία εικόνων, κάθε κάδρο αποτελεί μια αναπαράσταση σε ένα πλαίσιο αντιθέσεων, φτάνοντας μέχρι την σύνθεση και την αναίρεση κωδίκων, μια αληθινή κινηματογραφική ύλη και αντι-ύλη. «Η ταινία αφορά τις αναπαραστάσεις του γυναικείου σώματος στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης: το φύλο ως κατασκευή και όχι ως μοίρα», παραθέτει η δημιουργός. «Η αναστροφή του κώδικα, καθώς και η σύγκρουση των διαφορετικών κωδίκων, γίνεται μέθοδος της γραφής και επομένως και της ανάγνωσης της ταινίας. Μια διαδοχή από έμμεσες αναφορές και παιχνίδια σχολιάζουν ανατρεπτικά αισθητικές θεωρίες και συγκεκριμένα έργα τέχνης. Οι αναστροφές της εικόνας και του ήχου λειτουργούν αφηγηματικά, επανεγγράφοντας το γυναικείο σώμα». Ένα από τα πλέον καθοριστικά πειραματικά φιλμ του ελληνικού σινεμά, ανακοίνωσε την άφιξη μιας δημιουργού που δε σταματά να προκαλεί τον θεατή αναζητώντας τα όρια της κινηματογραφικής απεικόνισης μέσα από έργα εντυπωσιακής κατασκευής.

* Η ταινία θα προβληθεί σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Χώρα Σε Βλέπω, με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

Z του Κώστα Γαβρά | 1969 | 127’ | Παραγωγοί: Ζακ Περάν, Αμέντ Ρασντί | Σενάριο: Χόρχε Σεμπρούν, Κώστας Γαβράς (βασισμένο στη νουβέλα του Βασίλη Βασιλικού) | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ραούλ Κουτάρ | Μοντάζ: Φρανσουάζ Μπονό | Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης | Σκηνικά: Ζακ Ντ’Οβιντιό | Κοστούμια: Πιετ Μπολσέρ | Ήχος: Μισέλ Μποέμ

Παίζουν οι: Ιβ Μοντάν, Ζαν-Λουί Τρεντινιάν, Ειρήνη Παπά, Ζακ Περάν, Φρανσουά Περιέ, Σαρλ Ντενέ, Πιέρ Ντιξ, Ζορζ Ζερέ, Ρενάτο Σαλβατόρι, Μπερνάρ Φρεσόν, Κλοτίλντ Ζοανό.

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβεία Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, Καλύτερου Μοντάζ. Υποψήφιο για άλλα 3 Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Διασκευασμένου Σεναρίου). Βραβείο της Επιτροπής και Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας (Ζαν-Λουί Τρεντινιάν), Φεστιβάλ Καννών 1969. Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Ξενόγλωσσου Φιλμ. BAFTA Καλύτερης Μουσικής (Μίκης Θεοδωράκης). Υποψήφιο για 4 ακόμη BAFTA ανάμεσα στα οποία και Καλύτερης Ταινίας.

«Κάθε ομοιότητα με αληθινά γεγονότα, με πρόσωπα ζωντανά ή νεκρά, είναι σκόπιμη!» Η ειλικρινής οργή που διατρέχει το κλασικό πολιτικό θρίλερ του Γαβρά γίνεται εμφανής σε κάθε του καρέ, από τα credits μέχρι τα βλέμματα, από τις διαδηλώσεις στις ανακρίσεις, και σε κάθε πιθανό ενδιάμεσο σημείο. Βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του Βασίλη Βασιλικού, που αφορά τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη από παρακρατικούς στην ταραγμένη δεκαετία του ‘60 για την Ελλάδα, το Ζ (που διαβάζεται «ζει», από το «ζει, ζει, ζει» κι όχι «ζήτα») έχει ως σημείο εκκίνησης την επίθεση σε μια πολιτική φιγούρα της αντιπολίτευσης (Ιβ Μοντάν) και την άμεση απόπειρα συγκάλυψης, ακολουθώντας την μετέπειτα έρευνα από έναν ανακριτή (Ζαν-Λουί Τρεντινιάν) αποφασισμένο να φέρει τα αληθινά γεγονότα στο φως. Όμως ποιο μπορεί να είναι το τίμημα της αλήθειας σε ένα τόσο διεφθαρμένο και πολιτικά ασταθές περιβάλλον;

Πάνω σε ένα σενάριο που έγραψε μαζί με τον μετέπειτα υπουργό Πολιτισμού της Ισπανίας Χόρχε Σεμπρούν, ο Κώστας Γαβράς πλέκει ένα θρίλερ που ανεβάζει τους παλμούς όχι μέσα από υπερβολές και φτηνές ανατροπές, αλλά εντοπίζοντας τον πολιτικό τρόμο με σχολιαστικότητα, μέσα από ανακρίσεις και μέσα από βλέμματα που ποτέ δεν αποκρύπτουν την αλήθεια. Μέσα από ένα αδιάκοπο μοντάζ και τις ορμητικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη, ο Γαβράς ακολουθεί πρόσωπα, διαδικασίες και αλήθειες κρυμμένες στη σκιά ολοκληρώνοντας ένα τολμηρό, ζωτικής σημασίας πορτρέτο του κοινωνικού αδιεξόδου της περιόδου που καθήλωσε τελικά το παγκόσμιο κοινό. Έγινε μόλις η δεύτερη μη αγγλόφωνη ταινία στην ιστορία που προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

* Η ταινία είναι στα γαλλικά και θα προβληθεί σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε το 2014 από την KG Productions με την υποστήριξη του CNC, με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους.

ΕΥΔΟΚΙΑ του Αλέξη Δαμιανού | 1971 | 105´ | Σενάριο: Αλέξης Δαμιανός | Παραγωγή: Άρτεμις Καπασακάλη | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Χρήστος Μάγκος | Μοντάζ: Ματ ΜακΚάρθι | Μουσική: Μάνος Λοΐζος | Κοστούμια: Τζούλια Ανδρεάδη | Ήχος: Τόνι Άνσομπ, Νίκος Δεσποτίδης | Μακιγιάζ: Τζούλια Ανδρεάδη

Παίζουν οι: Μαρία Βασιλείου, Γιώργος Κουτούζης, Κούλα Αγαγιώτου, Χρήστος Ζορμπάς, Ελένη Ροδά (φωνή Ευδοκίας)

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβείο Α΄ Γυναικείου ρόλου, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1971. Βραβείο Cineclubs της Γαλλίας 1971. Χρυσούς Απόλλων της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών.

Μια από τις σημαντικότερες δημιουργίες του ελληνικού κινηματογράφου. Ένας λοχίας γνωρίζεται με μια πόρνη, την Ευδοκία, την οποία και παντρεύεται. Δέσμιοι πλέον μιας κοινής μοίρας, βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν κοινωνικό περίγυρο που θέλει να τους (περι)ορίσει και τελικά να τους συντρίψει. Οι δύο εραστές ζουν στα όρια ενός γνώριμου αλλά και σουρεαλιστικού κόσμου, γεμάτο φτωχές γειτονιές και άδεια, σκληρά τοπία. Σαν μεταφορά κάποιας κλασικής τραγωδίας που ποτέ δεν γράφτηκε, η ταινία επιλέγει μια δραματουργικά αντισυμβατική οδό για τα δεδομένα της εποχής μακριά από την όποια εύκολη λύτρωση. Έχοντας στο επίκεντρο μια ηρωίδα (με βραβείο γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη Μαρία Βασιλείου) που θέλει πάνω απ’ όλα να ζήσει και να αγαπηθεί, ελεύθερη.

Δεύτερη (μετά το …Mέχρι το Πλοίο) ταινία γυρισμένη από τον ηθοποιό, σκηνοθέτη και θεατρικό συγγραφέα Αλέξη Δαμιανό, που ολοκληρώνει εδώ ένα δημιούργημα άγριας κινηματογραφικής ελευθερίας, βαθιά πολιτικό, άρρηκτα συνδεδεμένο για πάντα με το εμβληματικό μουσικό έργο του Μάνου Λοΐζου. Ένα ορμητικό έργο πάθους, έρωτα και ιερής οργής, μια ταινία αντίδραση σε έναν κόσμο σε αγκύλωση.

* Η ταινία θα προβληθεί σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Χώρα Σε Βλέπω, με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

 

ΜΑΝΙΑ του Γιώργου Πανουσόπουλου | 1985 | 87´ | Σενάριο: Γιώργος Πανουσόπουλος | Παραγωγός: Γιώργος Πανουσόπουλος | Executive producer: Γιώργος Τσεμπερόπουλος | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Πανουσόπουλος | Μοντάζ: Γιώργος Πανουσόπουλος | Μουσική: Νίκος Ξυδάκης | Σκηνικά: Νίκος Περάκης | Ήχος: Μαρίνος Αθανασόπουλος | Παραγωγή: Synergasia Ltd, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Γιώργος Πανουσόπουλος, Σπέντζος Φιλμ

Παίζουν οι: Αλεσάντρα Βάντσι, Άρης Ρέτσος, Αντώνης Θεοδωρακόπουλος, Σταύρος Ξενίδης, Ασπασία Κράλλη (φωνή Ζωής)

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1985. Διεθνές Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου 1986.

Είναι μία από εκείνες τις παράξενες, παροξυσμικά καυτές ημέρες στις αρχές του καλοκαιριού που μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε, όταν η ξαφνική ζέστη χτυπάει τον άνθρωπο με ανεξήγητο σθένος. Η Ζωή, 30 χρονών, παντρεμένη με δύο παιδιά, εργάζεται σε μια πολυεθνική εταιρία υπολογιστών σαν αναλύτρια προγραμμάτων. Έχει μόλις μάθει πως είναι η μοναδική γυναίκα που έχει επιλεγεί, χάρη στην τετράγωνη λογική της, για ένα ειδικό μετεκπαιδευτικό πρόγραμμα στις ΗΠΑ. Δεν υποψιάζεται όμως πως μέσα της οι μνήμες και τα αρχέγονα ένστικτα επηρεάζουν το υποσυνείδητο, τη δουλειά της, όλο της το είναι με τρόπους τελικά ανεξέλεγκτους. Το ίδιο απόγευμα στον Εθνικό Κήπο, μέσα από μια σειρά γεγονότων αιχμαλωτίζεται από αυτές τις εσωτερικές δυνάμεις, χάνοντας προοδευτικά κάθε αίσθηση της ταυτότητάς της και φτάνει να καταδιώκεται σαν άγριο θηρίο την ώρα που ο άντρας της κάνει μια απέλπιδα προσπάθεια να σώσει εκείνην και την κόρη τους.

Ο Πανουσόπουλος επιστρέφοντας μετά τους Απέναντι, έρχεται σε διάλογο με τις Βάκχες του Ευριπίδη σε μια επαναπροσέγγιση της τραγωδίας μέσα από ένα σύγχρονο πρίσμα, όπου η τεχνοκρατική νέα καθημερινότητα έρχεται σε άγρια σύγκρουση με μια βαθιά ριζωμένη παγανιστική ωμότητα. Η κεντρική ηρωίδα, σαν κάποια αχαλίνωτη πανάρχαιη θεότητα απαλλαγμένη από τις κοινωνικές της αλυσίδες, ενσαρκώνει την προαιώνια πάλη ανάμεσα στο μεταφυσικό και στο γήινο, στο ενστικτώδες και στο λογικό.

 * Η ταινία θα προβληθεί σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Χώρα Σε Βλέπω, με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

 

ΘΙΑΣΟΣ του Θόδωρου Αγγελόπουλου | 1975 | 230´ | Παραγωγή:  Γιώργος Παπαλιός | Σενάριο και Διάλογοι:  Θόδωρος Αγγελόπουλος | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Αρβανίτης | Μοντάζ: Τάκης Δαυλόπουλος | Μουσική και Μουσική Επιμέλεια: Λουκιανός Κηλαηδόνης | Σκηνικά-Κοστούμια: Μικές Καραπιπέρης | Μακέτες Κοστουμιών: Γιώργος Πάτσας | Ήχος: Θανάσης Αρβανίτης | Μακιγιάζ: Γιώργος Σταυρακάκης

Παίζουν οι: Εύα Κοταμανίδου, Βαγγέλης Καζάν, Αλίκη Γεωργούλη, Κυριάκος Κατριβάνος, Στράτος Παχής, Νίνα Παπαζαφειροπούλου, Γιάννης Φύριος, Αλέξης Μπούμπης, Μαρία Βασιλείου, Γρηγόρης Ευαγγελάτος, Πέτρος Ζαρκάδης, Κώστας Στυλιάρης

Βραβεία / Διακρίσεις /  Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: FIPRESCI Βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου – Φεστιβάλ Καννών 1975. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Α’ Ανδρικού Ρόλου (Βαγγέλης Καζάν), Α’ Γυναικείου Ρόλου (Εύα Κοταμανίδου), Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) – Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1975. Ειδικό Βραβείο – Φεστιβάλ της Ταορμίνα 1975. Βραβείο «Interfilm» – Φεστιβάλ Βερολίνου Φόρουμ 1975. Βραβείο Sutherland – Βritish Film Institute 1975. Βραβείο «Age d’Or» (Καλύτερη Ταινία της χρονιάς) – Βρυξέλλες 1975. Βραβείο Φιγκουέιρα ντα Φος – Πορτογαλία 1976. Μέγα Βραβείο των Τεχνών, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της χρονιάς – Ιαπωνία 1979. Καλύτερη Ταινία της Δεκαετίας 1971-1980 – Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Ιταλίας. 44η Kαλύτερη Ταινία στην Ιστορία του Παγκόσμιου Κινηματογράφου – Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI).

Η ταινία ακολουθεί έναν περιοδεύοντα θίασο στην Ελλάδα, από το 1939 μέχρι το 1952, ο οποίος προσπαθεί να παρουσιάσει μια θεατρική παράσταση του βουκολικού δράματος του Περεσιάδη Γκόλφω, η βοσκοπούλα. Η πολιτική ιστορία της Ελλάδας και η ιδιωτική των μελών του θιάσου (που είναι ταυτόχρονα και μέλη της ίδιας οικογένειας) πλέκονται αξεδιάλυτα. Oι περιπέτειες της οικογένειας του Oρέστη, της αδελφής του, του πατέρα του, της μητέρας του και του εραστή της, παραπέμπουν στον κεντρικό πυρήνα του μύθου των Ατρειδών. O πατέρας εκτελείται από τους Γερμανούς μετά την προδοτική καταγγελία του εραστή της μητέρας, κι ο Oρέστης, αντάρτης της Αριστεράς, με τη συνεργασία της αδελφής του, θα σκοτώσει επί σκηνής τη μητέρα του και τον εραστή της, για να έρθει και η δική του εκτέλεση κατά τη διάρκεια των εκκαθαρίσεων που ακολούθησαν τη γενική καταστολή του αντάρτικου κατά τον Εμφύλιο. Το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι η μεγάλη αδελφή (εκείνη που, κατά το σχήμα του μύθου, θα ήταν η Ηλέκτρα). Η χρονολογική κατασκευή της ταινίας, περίπλοκη και πολύπλοκη, κτίζεται με διαρκείς χρονικούς ελιγμούς και συνεχείς εναλλαγές εποχών.

 * Η ταινία θα προβληθεί σε νέα ψηφιακή κόπια (DCP), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Χώρα Σε Βλέπω, με αγγλικούς υπότιτλους και με ελληνικούς υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους θεατές (SDH).

 

Βιβλιοπαρουσίαση «Χώρα, σε βλέπω»

Ξανακοιτάζοντας,  πολλαπλασιάζοντας και ξαναγράφοντας

τις ιστορίες του ελληνικού κινηματογράφου

Ομιλητές: Δημήτρης Παπανικολάου, Αφροδίτη Νικολαΐδου, Γκέλυ Μαδεμλή, Φαίδρα Βόκαλη

 

Την τελευταία δεκαετία η επιτυχία του Νέου Κύματος, δεν έφερε μόνο νέες συνθήκες για την παραγωγή, διανομή και προβολή του ελληνικού κινηματογράφου. Δημιούργησε και τη διάθεση να ξαναδούμε ταινίες από το ελληνικό κινηματογραφικό αρχείο με νέα ματιά• την ανάγκη να ξαναπούμε τις πολλαπλές και τεμνόμενες ιστορίες τους. Πώς μπορούμε να κάνουμε μια πολυφωνική και πολυπρισματική ιστορία του παρόντος για τον ελληνικό κινηματογράφο; Και γιατί χρειαζόμαστε μια τέτοια χειρονομία σήμερα;

Στο πλαίσιο του προγράμματος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, «Χώρα, σε βλέπω», ο Δημήτρης Παπανικολάου (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και η Αφροδίτη Νικολαΐδου (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), μέλη της επιμελητικής ομάδας, συνομιλούν με την Γκέλυ Μαδεμλή (υποψήφια διδάκτορας, Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ) και τη Φαίδρα Βόκαλη (Γενική Διευθύντρια της ΕΑΚ) για το βιβλίο που πλαισιώνει τη δράση και θέτει μια σειρά τέτοιων ερωτημάτων.

 

ΧΩΡΑ, ΣΕ ΒΛΕΠΩ – Ο ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΙΝΕΜΑ / επιμέλεια δράσης (ΕΑΚ): Σύλλας Τζουμέρκας, Ελίνα Ψύκου / συνεπιμέλεια προγράμματος, επιμέλεια έκδοσης και εκπαιδευτικού υλικού: Αφροδίτη Νικολαΐδου, Δημήτρης Παπανικολάου / γενικός συντονισμός δράσης (ΕΑΚ): Φαίδρα Βόκαλη / επιμέλεια ψηφιοποίησης και αποκατάστασης: Γιάννης Βεσλεμές / εργαστήρια εικόνας: AN MAR FILM LAB, STEFILM, AUTHORWAVE / εργαστήριο ήχου: KVARYBOSOUND MFC / συντονισμός παραγωγής: Ιωάννα Ραμπαούνη / βοηθός συντονισμού: Βάιος Γαλάνης / νομική σύμβουλος: Μαρίνα Μαρκέλλου / γραφιστικά: Νίκος Πάστρας, TALC / υπεύθυνη επικοινωνίας: Νατάσσα Πανδή / social media manager: Δημήτρης Τσακαλέας / κείμενα ωρολογίου: Θοδωρής Δημητρόπουλος / συντονισμός φεστιβάλ: Σταύρος Μαρκουλάκης / συντονισμός έκδοσης: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου / μεταφράσεις έκδοσης: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, Δέσποινα Παυλάκη, Κώστας Σκορδύλης / υποτιτλισμός & μεταφράσεις ταινιών: AUTHORWAVE / έξτρα μεταφράσεις ταινιών: ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ, STORYTELLER

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Ελένη Αγγελόπουλου, Τάσσος Αδαμόπουλος, Ελένη Ανδρουτσοπούλου, Léonie Bégé, Αλεξάνδρα Γεωργοπούλου, Άντυ Δημοπούλου, Βασιλική Διαγουμά, Περικλής Δουβίτσας, Ηλιάνα Ζακοπούλου, Νίκος Θεοδοσίου, Κωστής Θέος, Μάρω Καβαφάκη, Αθηνά Καλκοπούλου, Χρήστος Κανάκης, Σίβυλλα Κατσουρίδη, Δημήτρης Κολιοδήμος, Κωστής Κοντογιάννης, Ελένη Κοσσυφίδου, Στέλιος Κυμιωνής, Ελένη Κυπριώτη, Αγλαΐα Λάτσιου, Georges Λιαρόπουλος-Legendre, Σταύρος Λιόκαλος, Δημήτρης Μερζιώτης, Νικόλ Μουζάκη, Δημήτρης Μπούρας, Ράνια Μπριλάκη, Μαρί-Λουίζ Νικολαΐδη, Συμεών Νικολαΐδης, Φοίβη Οικονομοπούλου-Αγγελοπούλου, Μαργαρίτα Πανουσοπούλου, Φαίδρα Παπαδοπούλου, Ζωή Παπαντώνη, Manuela Papatakis, Michèle Ray-Gavras, Ορέστης Πλακιάς, Χριστίνα Σιγάλα, Πωλίνα Τζεϊράνη, Κρίστυ Τσερκετζή, Κατερίνα Τσιώλη

Θόδωρος Αγγελόπουλος Παραγωγή Ταινιών, Αθηνά – Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Δημιουργών Θεατρικών και Οπτικοακουστικών Έργων, Gaumont, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας, Διόνυσος – Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Ελλήνων Ηθοποιών, Ίδρυμα Μελίνας Μερκούρη, Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, Ισοκράτης – Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων, NFTS, Odeon, Παπανδρέου Α.Ε., Paris Films Coop, Feelgood Entertainment

If you enjoyed this post, please consider leaving a comment or subscribing to the RSS feed to have future articles delivered to your feed reader.